A exposición Olga Gallego no seu centenario (1923-2023) repasa a traxectoria profesional e persoal en diversos eidos de Olga Gallego (Ourense, 1923-2010), distinguida bibliotecaria, arquiveira e primeira muller en ingresar na Real Academia Galega. Faino a través dunha selección de 65 pezas entre documentos textuais, fotografías, libros e obxectos. Distribuídas en seis vitrinas o percorrido vai dende a súa época de estudante na que xa mostraba un grande interese pola historia, especialmente no que se refire á súa terra natal, Ourense, ata os seus traballos como bibliotecaria, arquiveira, investigadora ou académica.
A primeira muller na Real Academia Galega
A totalidade das pezas que compoñen a mostra pertencen ao arquivo e á biblioteca da propia Olga Gallego, que foran doados pola súa irmá Pilar ao Arquivo de Galicia no ano 2012. Grazas a ese material afóndase na figura dunha muller que foi fundamental na arquivística española e iberoamericana no último cuarto do século XX. O seu Manual de archivos familiares continúa sendo hoxe en día unha referencia.
Faise fincapé na súa condición de primeira muller en ingresar na Real Academia Galega. Así, está exposta a publicación As barcas e barcos de pasaxe da provincia de Ourense no Antigo Réxime, que foi o tema do seu discurso de ingreso o 15 de novembro de 1986.
Tamén se pode observar unha curiosa carta de Antonio Meijide Pardo, tamén académico nese momento (1991), pedíndolle a Olga Gallego que delegue o seu voto no caso de non poder asistir á reunión do pleno da institución. Será a encargada, ademais, de redactar o opúsculo que a Real Academia dedicou a Xesús Ferro Couselo na celebración do Día das Letras Galegas de 1996.
Ademais de bibliotecaria e arquiveira (aprobou a oposición ao Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos en 1958) a mostra afonda na súa faceta de historiadora. Abarcou temas moi variados como a historia económica, social, administrativa e cultural de Galicia. Destaca a dedicación a aquelas cuestións relacionadas con Ourense e a monografía titulada Historia da muller: mulleres ourensás dos séculos XIV-XVIII (2008). Exhíbese tamén, entre outras pezas, un bosquexo coa localización das fortalezas da provincia de Ourense ao que acompañan diversas fotografías de traballo de campo
Olga integrarase no Grupo Marcelo Macías na nova etapa iniciada en 1971, exercendo como secretaria ata 1975 e como presidenta desde 1990 ata o final da súa vida. Comézase a publicar o Boletín Auriense, e os Anexos do Boletín Auriense, onde se recollen traballos monográficos sobre a cultura galega nos que ela participa activamente. Antes, en 1947 publica o seu primeiro artigo Plata labrada que en 1601 había en Orense, que foi o inicio dunha longa relación con este grupo.
